İsveçli bir iklim aktivisti olarak çok küçük yaşlarda dünyaca ün kazanan Greta Thunberg, günümüze kadar birçok farklı adımı ve yaptığı konuşmaları ile dünya gündemini meşgul etmeyi başarmış bir kişidir. Dünyada en önemli konuların başında bulunan iklim değişikliği ve çevre sorunları hakkında önemli bir isim olarak tanınması yanında geçtiğimiz yıllarda Time Dergisi tarafından yılın kişisi dahi seçilmiştir.
Bugün 21 yaşında olan 3 Ocak 2003 doğumlu Thunberg, İsveç’in başkenti Stockholm kentinde dünyaya gelmiştir. İsveçli aktivistin annesi bir opera sanatçısı olan Malena Ernman ve babası ise bir oyuncu Svante Thunberg’dir. Çocukluk döneminde otizm spektrum bozukluğu (ASD) anlamına da gelen Asperger sendromu teşhisi konulan bir bireydir. Fakat buna rağmen sosyal etkileşim anomalileri olmadan normal zeka ve dil gelişimi konusunda kendini ileri bir noktaya taşıyabilmiştir.

Greta Thunberg Nasıl Tanındı?
Dünya genelinde iklim hareketi açısından bir sembol oluşturan Greta Thunberg henüz 16 yaşındayken okulda düzenlediği grev ve eylemler ile arkadaşlarına öncülük ederken tanındı. Asperger sendromlu biri olarak dünyanın birçok önemli konferansında sesini politikacılara duyuracak nitelikli konuşmalar gerçekleştirdi. Henüz 8 yaşında karşılaşmış olduğu iklim değişikliği ve küresel ısınma problemleri ile baş etmek için ilk adımlarını dahi atmıştı.
Normal koşullarda Asperger sendromu yaşayan kişiler sabit bir fikir veya ilgi alanı üzerinde derin bir odak oluştururlar. Greta buna bağlı olarak iklim değişikliği davası üzerinde çok yoğun bir ilgiye sahip oldu. 8 yaşından itibaren alışkanlıklarını değiştirmesi, vegan yaşamı tercih etmesi ve havayolu seyahatinden uzak durması gibi çok önemli adımlar atmayı başardı. Çünkü özellikle tüketim amaçlı çiftlik hayvanlarının daha fazla yetiştirilmesi ve çok fazla hava yolu kullanılmasının küresel ısınmada büyük bir zararı olduğu herkes tarafından bilinmektedir.
8 yaşından itibaren başladığı çalışmalar ile birlikte dünya genelinde iklim değişikliği açısından alınan önlemlerin ne kadar yetersiz kaldığını gören Greta çocukluk dönemini bu odak üzerinde geçirdi. Fakat dünyanın bu konuda ilgisiz davranması ve halen düzenlemeler yapılmaması, küçük Greta’nın 11 yaşında bir depresyon yaşamasına neden oldu. Bu dönemde yemek yemekten ve konuşmadan dahi kesilen Greta sadece gerekli durumlarda konuşmayı tercih eden bir bireye dönüştü.
Yıllar sonrasında kendisi ile yapılan bir röportajda da ifade ettiği üzere bir nevi otizm versiyonu yaşadığını ve yaşlılarından farklı göründüğünü kendisi de ifade ediyordu. Sosyal oyunlara katılmaktan uzak durduğunu ve hastalığı nedeni ile yalan söyleyemediğini belirten Greta, söylediği hiçbir şeyin aksini yapamadığını da ekliyordu. Yaşadığı depresyon döneminde ortaya çıkan yeme bozukluğu sonrasında bugün dahi yaşıtlarına göre çok daha küçük ve genç görünmesine neden olmaya devam ediyor.
Greta Thunberg dünya kamuoyunda 2018 yılında popüler bir tanıdık sağlamıştır. İklim değişikliği mücadelesinde çok önemli bir isim haline gelirken, “İklim İçin Okul Görevi” eylemleri ile medyanın ilgisini üzerine çekebilmiştir. Ardından iklim aktivistliği yapmaya başlayan Greta Thunberg, eylemleri ile ilgi çekerken; 2018 Kasım ayında gerçekleştirilen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Konferansı (COP24) sonrasında başlattığı okul grevi hareketi çok daha geniş bir noktaya ulaştı.
Okul görevleri öğrenciler için iklim değişikliği açısından daha bilinçli bir yapı oluştururken, hükümetlerin de bu konuda önlemler alması için belirli bir amaca sahiptir. Greta tarafından başlatılan ve günümüze kadar devam eden bu hareket, bilhassa Dünya kamuoyunda gençler arasında daha yüksek bir farkındalık elde edilmesine de yardımcı olmayı sürdürmektedir.

Greta Thunberg Neler Başardı?
2018 yılında 15 yaşındayken gerçekleştirdiği “İklim İçin Okul Görevi” İsveç Parlamentosu dışında geniş bir yankı oluştururken, dünyanın dört bir yanına çok hızlı bir şekilde yayıldı. “Friday for Future” olarak adlandırılan görevler yüzbinlerce genç tarafından dünyanın dört bir tarafında sürdürülürken, Greta’nın babası kızının bu kampanya sonrasında çok büyük bir mutluluk yaşadığını ifade etmişti. Hatta Greta’ya konulan otizm teşhisinin protestolarda ona motivasyon kazandıran bir süper güç olduğunu da eklemişti.
Greta, 2019-2020 aralığında iklim aktivizmi üzerinde daha yoğun çalışabilmek için okula ara verirken; bu dönemde dünya liderlerine yaptığı konuşma en büyük başarılar arasında görülmektedir. Nisan 2019 döneminde daha 16 yaşındayken Avrupa Parlamentosu üyelerine karşı kurduğu; “Dağılan evlerimiz karşısında liderlerimizin farklı bir hareket planı oluşturması gerekirken, şu an hiçbir harekette bulunmuyorlar” cümlesi, dünyada önemli bir etki oluşturmuştur.
Yaptığı Avrupa Parlamentosu konuşmasından hemen 5 ay sonrasında ise New York’ta düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Eylemi Zirvesi’nde yer alan Greta bu konuşma için Atlas Okyanusu’nu deniz yolu ile geçti. Konuşmasında şu an okyanusun öte tarafında okulda olması gerektiğini belirtirken, delegelere seslenişinde; “hepiniz umut açısından biz gençlere geliyorsunuz, bu noktada nasıl bir cesarete sahipsiniz, bu sözleriniz ile çocukluğumuzu ve hayallerimizi çaldınız” gibi bir tepki vermişti.
Yine en önemli konuşmalarından birisi de 2021 yılında Glasgow’da gerçekleştirdiği COP26 İklim Değişikliği Zirvesi’ndeki konuşmadır. O dönem bir gençlik protestosunda konuşan Greta, dünya liderlerine; yaptıkları bu zirvelerde yıllar boyunca boş konuştuklarını ifade ederken, bu konuşmaların dünyayı nereye götürdüğünü sordu.
Thunberg yaptığı konuşmalar ve çalışmaları ile özellikle 2018 yılında Time dergisi tarafından en etkili 25 genç arasına seçilmiştir. Her hafta Cuma günleri okulu boykot ettikten sonra İsveç Parlamentosu önünde gerçekleştirdiği eylemlerde tek başına attığı adımlar büyük bir etki oluşturmuştur. Çünkü her hafta İsveçli arkadaşları da okulu boykot ederek kendisine katılmaya ve destek olmaya devam etmiştir. Bir zaman sonra İsveç sınırlarını aşan bu hareket, dünya genelinde 270 farklı şehirde 100 binlerce öğrenci tarafından çok daha yaygın bir hale getirilmiştir.

Greta Ailesinde Büyük Bir Değişim Sağladı
Greta Thunberg, iklim değişikliği ve küresel ısınma açısından çok büyük çabalar ortaya koyarken, bu çabalar ile birlikte ailesinde de önemli bir değişim oluşturmayı başardı. Ailesinin iki kızından biri olarak adım attığı bu yolda dünyaya çok önemli mesajlar veren Greta, vegan beslenmeyi tercih ettiği gibi ailesine de bu konuda yol göstermeyi başardı. Bu sayede aile üyeleri içerisinde de büyük oranda ek tüketimi konusunda düşüş elde edilmesini sağladı.
Babası ise kızının isteği sonrasında Tesla’nın elektrikli otomobillerini kullanmaya başlarken, uçak yolculuklarından vazgeçmiş ve aynı şekilde annesi de havayolu yerine demiryolu gibi ulaşım yöntemlerini tercih etmeye başlamıştır. Yaşadığı her süreçte de özellikle medyada bir sembole dönüşürken, dünya genelinde birçok kişi görüntüsü ve konuşmasındaki farklılığını bir dalga konusu haline getirmeye çalışmıştır. Birçok kişi nefret içerikli yorumlar ve hakaretlere ulaşan paylaşımlar ile Greta’yı eleştirmeye çalışmıştır.

Greta Thunberg Yoluna Devam Ediyor
2023 yılının yaz ayında okulu bırakan Greta, yıllardır gerçekleştirdiği dünya genelindeki çevre protestolarında defalarca kez tutuklanma dahi yaşadı. İsveç mahkemelerinde açılan davalarda para cezaları ile de karşılaşan Greta, her şeye rağmen çalışmalarına devam ederek; 2019-2023 yılları arası dönemde her sene Nobel Barış Ödülü adayı olmayı dahi başarmıştır.
Alternatif Nobel ödülü olarak da kabul edilen Right Livelihood Ödülü 2019 yılında kendisine verilmiş ve Uluslararası Af Örgütü tarafından kendisine Vicdan Elçisi Ödülü takdim edilmiştir. Hatta Forbes tarafından dünyanın en güçlü 100 kadını arasında gösterilirken, 2022 yılında da iklim krizi mücadelesinin nasıl olması gerektiğinde dair 100 bilim insanı, aktivist ve yazarın yazılarının bulunduğu iklim kitabını yayınlatmıştır.
Time dergisi tarafından yılın kişisi seçildiğinde Eski ABD Başkanı Donald Trump bu durumun gülünç olduğunu ifade ederken, Greta’nın öfke kontrolü sorunu üzerinde çalışarak daha sakin olması gerektiğini ifade etmiştir. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise çok nazik fakat bilgisiz bir genç olduğunu savunmuştur. Ancak bu kadar büyük eleştirilere karşı dahi Greta Thunberg özel bir çevre stratejisi ortaya koymayı başarmış olmasa da gençler arasında iklim değişikliğinin daha yüksek oranda fark edilmesini sağlamıştır.
Bugün Greta Thunberg sayesinde dünya çapında gençler arasında elde edilen iklim değişikliği farkındalığı özel bir şekilde isimlendirilmeye başlanmıştır. Bu farkındalık günümüzde “Greta Etkisi” olarak adlandırılırken, dünyanın uyanmasına katkısı olmuştur. Bugün hala çalışmalarına devam eden ve oluşturduğu bu farkındalık ile birlikte bir yandan da kitaplar ile insanlara daha fazla ulaşmaya çalışan Greta’nın aşağıdaki kitapları bulunmaktadır.
- 2019 – Fark Yaratmak İçin Hiç Kimse Çok Küçük Değildir ( No One Is Too Small to Make a Difference)
- 2023 – Konuşmalarının bir koleksiyonu ve İklim Kitabı: Gerçekler ve Çözümler (The Facts and the Solutions)
Ayrıca “Ben Greta’yım” belgeseli 2020 yılında yayınlanmıştır.
Greta Thunberg genç bir aktivist olarak istekleri açısından halen net ve açık bir şekilde iklim bilimcilere ve siyasilere ulaşmaya çalışıyor. Bu konuda bir arada hareket etmelerini isterken, gelişmiş ülkelere yaptığı çağrılarda değişim geliştirmelerini ve diğer ülkeler için de ön ayak olmalarını talep ediyor. Greta değişimin bugün başlaması gerektiğine inanırken, dünyada hiç kimsenin yeni bir kitlesel yok oluş durumunda olduğumuzu umursamamasından şikayet ediyor.