Başlıkta “anlamsız sorular” dedim ancak biraz araştırma yapınca “Bal hayvansal gıda mıdır?” sorusunun ciddi ciddi tartışma konusu olduğunu gördüm. Bu tartışma konusunun nereden çıktığını tahmin etmekle birlikte, basit doğrulara da ihtiyaç var gibi.
Bu yazımızda bal hayvansal gıda mıdır sorusunun yanıtının yanı sıra, bal üretimine dair de detaylı bilgilere yer vereceğim. Hazırsanız sorunun basit yanıtıyla başlayabiliriz.
Bal Hayvansal Gıda Mıdır?
Evet, bal hayvansal gıdadır. Arılar tarafından kış aylarında koloninin yiyecek ihtiyacının karşılanması için üretilen bal, vegan değildir.
Balın ilk olarak insan diyetine ne zaman girdiği net olarak bilinmiyor. Bununla birlikte bal toplayıcılığının tarihinin en az 8 bin yıllık olduğu söylenebilir. İspanya’nın mağara duvarlarında 8 bin yıl öncesinde bal toplayıcılığına dair yapılmış bazı resimler bize bunu gösteriyor. Tarım toplumunda ise Mısırlılar, Sümerler ve Babillerin yazılı metinlerinde bal hakkında bilgilere rastlıyoruz. Buna karşın Amerikan yerlileri bal nedir bilmiyorlar. Avrupa Bal Arısı ilk olarak 1622 yılında sömürgeciler tarafından kıtaya taşınmış.
Bal Neden Vegan Değil?
Bal, bilindiği üzere arılar tarafından çiçeklerin nektarlarından üretilir. Arıların amacı kış döneminde koloninin yiyecek ihtiyacını karşılamaktır. Bak yüksek oranda enerji vericidir. Bu arılar için oldukça önemli çünkü bu hayvanlar uçarken dakikada 11.400 kez kanat çırpar. Bu da büyük bir enerji ihtiyacını ifade eder. Bal sayesinde arılar gerekli enerjiyi kışın da sağlammış olur.
Bal vegan mıdır, değil midir sorusu birçok navegan açısından ciddi görülebilen bir tartışma konusudur. Modern, kar amacıyla hayvanlara eziyet eden yöntemler bir kenara geleneksel yöntemlerle toplanan bal dahi, hayvanları büyük oranda etkiler.
Modern yöntemlerde arıların ürettiği bal alınarak yerine şekerli sıvalar koyulur. Arılar enerji ihtiyacını bu şekilde karşılasa dahi gerekli vitamin ve mineralden mahrum kalırlar. Ayrıca yüksek miktarlarda bal üreten arı ırklarının seçilerek çoğaltılması, arıları hastalıklara karşı daha duyarlı hale getirmektedir. Bu da toplu bal arısı ölümlerini beraberinde getirir. Sonuç itibariyle doğanın dengesi ciddi oranda bozulabilir. Yine kraliçe arının kaçmaması için kanatlarının kesilmesi de bir başka vahşi uygulamadır.
Modern yöntemleri bir kenara bırakıp, dağda arıların kendiliğinden yaptığı bala tamamen el koyulan geleneksel yöntem de ciddi anlamda sorunludur. Böylesi bir durumda arıların kışı geçirecek balları kalmamaktadır. Bu da arı ölümlerini beraberinde getirmektedir.
Sonuç olarak modern ya da geleneksel fark etmeksizin bal, arı sömürüsünü beraberinde getirir. Bu da balı vegan olmaktan çıkarır.
Arı Çeşitliliği ve Popülasyonu Ciddi Oranda Azalıyor
Arıcılık faaliyetleri aynı zamanda arı çeşitliği ve arı popülasyonu açısından da önemli bir risk teşkil ediyor. Verimliliği artırmak için yapılan bu çalışmalar nedeniyle doğanın dengesi de yüksek oranda bozulmaya başladı.
Gezgin arıcılık adı verilen faaliyetler nedeniyle özellikle “Varroa” adı verilen hastalık arılar arasında çok daha fazla yayılmaya başladı. Bu da kolonilerin yok olmasını beraberinde getiriyor.
Tüm bunların yanı sıra, yapılan araştırmalar, kovandan bal alınınca arıların strese girdiğini ve daha fazla çalışmak zorunda olduğunu ortaya koymuştur. Bu durumda ise arıların hastalıklara daha duyarlı hale geldiği ve ömrünün kısaldığı da bilinmektedir. Aşırı çalışma nedeniyle arıların kovan temizliği ve yuva bakımı işlerini de geri plana attığı ortaya çıkmıştır. Bu nedenle de kovanda tüm arıların stres seviyesinin artmasıyla toplum ölümlerin yaşandığı anlaşılmıştır.
Sonuç Olarak
Tüm bu bilgeleri sıraladığınızda, arıların hangi yöntemde olursa olsun ballarını almanın bir sömürü sistemi kurduğunu ve arılara zarar verdiğini görebilirsiniz. Sömürüsüz, temiz bir arıcılık diye bir şey yoktur. Bir dağ kovuğunda bulduğunuz kovandan bal alsanız dahi, arılar strese girecektir. Bu da kovanda ciddi sorunları beraberinde getirir.
Bunlar da bir kenara, günümüzde modern arıcılık neredeyse tüm sektörü ele geçirmiştir. Klasik anlamda bal üreticiliği dahi çok nadir yapılmaktadır. Bu durum arıları etkilerken, aslında doğanın tüm dengesinde ciddi sorunlar yaratmaktadır. Arı çeşitliğinin çok yüksek olduğu Anadolu coğrafyasında dahi bu durum tehlike altına girmiştir.
Sonuç olarak, bal hayvansal gıda mıdır sorusuna verilebilecek tek yanıt vardır. Evet hayvansal bir gıdadır, bir sömürü zincirinin sonucunda ortaya çıkar. Bu sömürü zinciri de tüm doğanın dengesini doğrudan etkilemektedir.
