Seitan bizde daha çok buğday glüteni olarak biliniyor. Buna karşın veganlığın giderek yayılmasıyla birlikte seitan da çokça kullanılan bir kelime haline gelmiştir.
Asya’da uzun yıllardır tüketilen bu gıda; bitki bazlı ürünlerde kullanılan önemli alternatiflerden biridir. Vegan şarküteri diyebileceğimiz bir bölümün baş mimarı dersek yanılmayız. Bu yazımızda seitan nedir, besin değerleri kaçtır, sağlığa faydalı mıdır gibi soruların yanı sıra seitan nasıl yapılır sorusunu da yanıtlayacağız.
Seitan Nedir?
Seitan temel olarak buğday glütenidir. Japonca bir kelime olan seitan, bizde de yaygın olarak kullanılmaya başlanmıştır.
Seitan, özellikle Asya’da Budist rahipler tarafından bulunmuş ve yüzyıllardır kullanılan bir üründür. Budist rahipler inançları gereği hayvanlara zarar vermek istemediği için alternatif arayışına girmiştir. Seitan’da bu şekilde ortaya çıkmıştır.
Bu ürün yüzyıllar boyunca buğday ununun suyla birleştirilmesi, hamur haline getirilmesi ve nişastayla yıkanmasıyla hazırlanmıştır. Bu hamura çoğu zaman çeşitli baharatlar eklenerek lezzetlendirilir. Günümüzde özellikle evde yapılan seitan için nişastayı yıkama adımını atlayabilmek için gluten unu kullanılmaktadır.
Seitan Sağlıklı Mı?
Seitan, düşük karbonhidratlı, az yağlı ve yüksek proteinli bir besin kaynağı olmasıyla; doğru şekillerde kullanıldığında oldukça sağlıklı bir üründür.
Veganlar için seitan tüketimi sağlığa olan faydalarından çok özledikleri lezzetleri yiyebilme anlamını taşır. Hayvansal ürünlerin tüketiminin yoğun olduğu Türkiye’de çocukluğundan itibaren buna alışan veganlar, etik gerekçelerle veganlığı tercih ettikten sonra mutfaklarında köklü bir değişime gider. Hayvansal ürünlerin etik gerekçelerle tüketilmemesi, alışılmış bu lezzetlerin özlenmemesi anlamına gelmemektedir. Seitan bu özlenen lezzetlerin bitkisel yollarla elde edilebilmesini sağlar.
Tüm bu etik gerekçeleri bir kenara bırakırsak seitan yüksek protein ve demir kaynağıdır. Ayrıca tatlandırıcı içermemesi, düşük karbonhidratlı ve az yağlı olması da sağlığınız açısından önemli diğer gerekçelerdir. Bununla birlikte seitanı nasıl ve nelerle tükettiğinize de dikkat etmelisiniz.
Seitan Besin Değerleri
USDA tarafından verilen değerlere göre 57 gram seitan şunları içerir;
- Kalori: 100
- Protein: 17 gram
- Demir: 1,5 mg (günlük ihtiyacın %8’i)
- Karbonhidrat: 6 gram
- Yağ: 0,5 gram
- Lif: 1 gram
- Sodyum: 440 mg
Seitanın Tadı Nasıl?
Daha önce hiç seitan tüketmemiş olabilirsiniz. Seitan tek başına oldukça nötr ya da bir başka değişile tatsız bir ürün. Bu nedenle seitan çoğu zaman baharatlarla lezzetlendirilir. Bazen çeşitli bitkiler ve soslar da kullanılmaktadır. Kimi zaman marine edilerek de lezzet kazandırılabilir.
Kimler Seitan Tüketmemeli?
Glüten olduğu için elbette bu ürünü çölyak hastaları tüketmez. Bununla birlikte glütene karşı duyarlılığınız varsa da tüketmemenizi tavsiye ederim. Çünkü oldukça yoğun bir glüten olduğunu vurgulamak gerekir. Bu gibi durumlarda soya gibi bitki bazlı proteinleri tercih edebilirisiniz.
Seitan buğday glüteni olduğu için özellikle ekmek vb ürünlerle tüketimine de dikkat etmelisiniz. Fazlası, karın ağrısı yapabilir.
Evde Seitan Nasıl Yapılır?
Aletler
- 2 su bardağı buğday unu (glüten unu)
- 1 tatlı kaşığı soya sosu
- 1 tatlı kaşığı sarımsak tozu
- 1 tatlı kaşığı bitkisel yağ
- 1 su bardağı su
- Baharatlar: Karabiber, kırmızı biber, kimyon
Talimatlar
- İlk olarak glüten ununu, suyu ve baharatlarınızı geniş bir kaba alın yoğurmaya başlayın. Sert bir hamur elde edene kadar yoğurmalısınız.
- 10 dakika civarında yoğurduğunuz hamurun sert ama elastik bir yapıda olması gerekir.
- Hamuru hazırladıktan sonra 15 dakika kadar dinlendirmelisiniz. Dinlendirme aşaması kıvamın daha iyi olması açısından önemli.
- Dinlenme süresinin ardından hamuru küçük parçalara ayırın. Ardından kaynar suya atın. Bu suya soya sosunu ekleyin. Defne yaprağı eklemenizi de tavsiye ederim. Bu sayede aroması yükselecektir. Seitanı bu şekilde 30 dakika boyunca kaynatın.
- Pişen seitanı ocaktan alın ve süzün. Ardından bir süre boyunca soğumaya bırakın. Soğuduktan sonra dilediğiniz şekillerde dilimleyerek kullanabilirsiniz.
Seitan Nasıl Pişirilir?
Seitan çok farklı şekillerde pişirilebilir. İnternette küçük bir araştırmayla çok farklı yöntemlerle seitan pişirme yöntemleri olduğunu görebilirsiniz. Popüler yöntemlerden biri ızgaradır.
Izgarada pişirdiğiniz seitan gerçekten harika bir lezzet veriyor. Benim favorimde bu açıkçası. İnce dilimler halinde kestiğiniz seitanları zeytinyağı ve sevdiğiniz baharatlarla birlikte marine ederseniz, özlediğiniz lezzetleri çok daha kolay yakalayabilirsiniz.
Bunun yanı sıra küçük parçalar halinde sebzelerle sotelemekte öne çıkan seçeneklerden biridir. Asya mutfağını seviyorsanız, wok tavada soya sosu, susam yağı gibi ürünlerle sebzeler ve seitan harika bir bileşim oluşturuyorlar.
Sık Sorulan Sorular
Seitan Sağlıklı Mı?
Seitan içerdiği yüksek miktardaki demir ve protein sayesinde oldukça sağlıklı besinlerden biridir.
Seitan Nedir, Nasıl Yapılır?
Seitan ülkemizde buğday glüteni olarak bilinmektedir. Soya sosu, baharatlar, glüten unu ile evlerde dahi kolaylıkla hazırlanabilir.
Seitan Türkçe Ne Demek?
Japonca bir kelime olan seitan, Türkçe’de buğday glüteni olarak bilinir.
Seitan Tadı Nasıl?
Seitanın tadı normal şartlarda nötrdür. Hemen hemen her zaman baharatlarla, soslarla, marinelerle ve bitkilerle lezzetlendirilmektedir.
