Oreo Vegan Mı?

Ahmet Aksoy

oreo vegan mı?

Oreo vegan mı sorusu, uzun yıllardır veganlar arasında tartışma konusu olmaya devam ediyor. Bununla birlikte veganların büyük bir çoğunluğu Oreo’yu içerik itibariyle vegan olarak kabul ediyor ve tüketiyor. Fakat yine de palm yağı gibi hassasiyetler nedeniyle Oreo tüketmeyi tercih etmeyen veganların sayısı da hiç az değil.

Bu yazımızla birlikte, yaygın bir tartışma konusu olan oreo vegan mı, cruelty free mi gibi sorulara yanıt vermeye çalışacağız. Fakat bu konuda bir karışıklık olduğunu baştan ifade edelim.

Oreo vegan mı?
Oreo vegan mı?

Oreo Vegan Mı?

Oreo, içerik olarak bitkisel bir bisküvi yani görünürde vegan tüketimine uygun. Fakat yiyeceklerde sık rastlanmasa da başka bir durum vegan olma koşulunu bozuyor. O da şu ki atıştırmalığı üreten Mondelēz International, hayvanlar üzerinde deneyler yapıyor. Yakın zamanda ortaya çıkan bu yeni deney haberleriyle de oreo’nun veganlığı tekrar tartışma konusu oldu.

Oreo denildiğinde birçoğumuzun aklına klasik olan çeşidi geliyor. Türkiye’de satışa sunulan birçok Oreo çeşidi var. ABD ve Avrupa’da ise çok daha fazla çeşitlilik mevcut. Bazı Oreo çeşitlerinin içerik olarak da bitkisel olmadığını belirtmekte fayda var. Bu nedenle zaten içerik okumayı es geçmemek gerekir. Fakat sonuç itibariyle Oreo, özellikle klasik çeşidiyle dünyanın hemen her yerinde ise “kazara vegan” olarak bilinen bir ürünlerden biri.

Oreo içindekiler kısmına baktığımızda çapraz bulaş -eser miktar- riskini de unutmamak gerek. Eğer ciddi boyutlarda alerjiniz varsa, Oreo içeriği bitkisel olsa da size uygun olmayabilir. Son çıkan haberleri ele aldığımızda ise Oreo için vegan demek oldukça zor.

Oreo vegan mı?
Oreo vegan mı?

Oreo Cruelty Free Mi?

Oreo içerik olarak hayvansal bir gıda içermiyor olsa da üretici firması Mondelēz International hayvanlar üzerinde deney yapıyor. Bu nedenle cruelty free değil.

Neden cruelty free olmadığı konusunu biraz daha açmak gerekiyor. Bu noktada bazı itirazları ve tartışma konularını da ele almak gerekiyor. “Hayvanlar üzerinde deney yapıyorsa cruelty free değildir” anlayışı doğru olsa da durum her zaman bu kadar kolay olmayabiliyor. Örnek vermek gerekirse; X holding ürettiği temizlik ürünlerinde hayvan deneylerine başvururken, ürettiği gıda maddelerinde deney yapmıyor. Bu durum veganlar arasında büyük bir tartışma konusu olmaya devam ediyor. Bazı veganlar, üretim yapan firmaların herhangi bir noktasında hayvan deneyi varsa, o ürünün de vegan olamayacağını iddia ediyor. Bazı veganlarsa, günümüzde birçok ürünün çatı holdingler altında toplanarak üretildiğini, o ürün için doğrudan bir hayvan deneyi yoksa vegan olacağını savunuyor.

Oreo vegan mı?
Oreo vegan mı?

Mondelēz International Tarafından Yapılan Deneyler

Toparlamak gerekirse çatı firmanın birçok alt firması olduğunu düşünelim, bu çatı firma bazı ürünler ve içerikler için deney yapıyor fakat her alt firma bu içerikleri kullanmıyor veya bilerek bazı alt firmalar deneyli içerikleri ve üretim koşullarını kullanmamayı tercih ediyor. Yani çatı firmanın altındaki A firmasındaki ürünün hem içeriği hem de üretim koşulları için hiçbir aşamada deney yapılmamış oluyor. Bu durum üretimden içeriğe tüm aşamalarda hayvan deneyi olmadığı için cruelty free şartını sağlamış oluyor. Bazı çatı firmaların çok büyük olduğunu ve çok büyük firmaların bile alt firmalar olduğunu, alt firmaların da kendi üretim ve içerik kararlarını ayrı şekilde alabildiğini de unutmamak lazım. Peki, Oreo bir alt firma olarak cruelty free koşulunu sağlamayı nerede bozuyor? 

Oreo’nun üreticisi Mondelēz International, “sağlıklı atıştırmalık” gündemini desteklemek adına hayvan deneyleri yapıyor. Bu deneylerden son günlerde ortaya çıkanı ise obez kadınların dışkılarının farelere zorla yedirilmesi.

Mondelēz International, “sağlıklı atıştırmalık” bahanesiyle farelere şekerleme, cips, bisküvi, rafine şekerli atıştırmalık gibi gıdalardan oluşan bir diyete zorlamıştır. Bu diyetin sonucunda hangi olumsuz etkilerin ortaya çıkacağı gözlemlenmek istemiştir. Farelere verilen bu gıdalar, bağırsaklarında ciddi zararlara yol açmaktadır. Bu zararların ortaya çıkacağı bilinmesine karşın, lifli ve daha sağlıklı bir diyete geçerek bağırsaktaki hasarın tersine dönüp dönmeyeceği görülmek istenmektedir.

Mondelēz bu deneyleri hangi alt firmalar için yaptığını veya hangi içerik-ürün için yaptığını açıklamıyor. Yani Mondelēz’in bu deneylerinin Oreo’nun üretimine ve içeriğine tam olarak katkısının olup olmadığını bilemiyoruz ve Oreo, bunu öğrenmemize yardımcı olabilecek herhangi bir sertifika programına da dahil değil. Hepimizin bildiği global cruelty free sertifikaları, o ürünün yalnızca içerik olarak değil üretim koşulları olarak da baştan sona herhangi bir deney olup olmadığını inceleyerek veriliyor. Sonuç olarak Mondelēz bu deneyleri tam olarak hangi ürün ve içerikler için yaptığını açıklamadığı ve ürün hakkında böyle bir güvence verecek sertifika olmadığı için Oreo için cruelty free ve dolayısıyla da vegandır diyemiyoruz. 

Ayrıca bu deneyler nedeniyle hayvanların tutsak olması ve acı çekmesi, veganlar için kategorik olarak karşı çıkılması gereken işlemler olmasının yanı sıra yapılan deneylerin hiçbiri insanlarla ilgili olmadığı gibi yasal bir zorunluluk da değil. Yani Mondelēz firması bu deneyleri “zorunda olmadığı” halde yürütüyor.

Bizim bu konudaki şahsi görüşümüz Oreo’nun içerik itibariyle bitkisel olduğu fakat cruelty free koşulunu sağlayıp sağlamadığını bilemediğimiz için vegan olmadığı yönünde. 

Oreo vegan mı?
Oreo vegan mı?

PETA Kampanya Başlattı

PETA, bu anlamsız deneyleri durdurmak adına Mondelēz International’e karşı bir kampanya başlattı. PETA Başkan Yardımcısı Shalin Gala, yaptığı açıklamada “Onlarca yıldır, gıda ve içecek şirketleri insan sağlığını geliştirmek için hiçbir işe yaramayan anlamsız deneylerde köpekleri, hamsterları, maymunları, tavşanları, fareleri ve diğer hayvanları işkenceye tabi tuttu ve öldürdü,” diyor. 

PETA’nın başlattığı Eat Without Experiments kampanyası gıda endüstrisinde hayvan deneylerinin durdurulmasını amaçlıyor.

Kaynak: PETA

Yorum yapın