Vücutta birçok farklı yapı taşını oluşturan ve dokuların oluşumuna katkı sağlayan ana maddeler arasında proteinler yer alır. Vücutta yer alan bu proteinler içerisinde de en önemlilerden birisi kolajen olarak adlandırılır. Kolajen, hareket sisteminde yer alan yapı taşlarını yani örneğin kemik, lif ve eklemleri oluşturmak için aktif bir yer alır. Vegan beslenme kültüründe de bitkisel kolajen bu ihtiyacın beslenme vasıtasıyla karşılanmasını sağlayabilmektedir.
Kolajen vücutta kas kütlesinin artması ve kas kaybının engellenmesi için de çok önemli bir yere sahiptir. Saç ve tırnak yapısında güçlendirme ve yaraların daha hızlı iyileşmesi gibi birçok noktada da büyük katkı sağlar. Doğuştan itibaren insan vücudunda kolajen yer alsa da özellikle 20’li yaşlardan itibaren vücutta daha az sentezlenmeye başlar. Yani ilerleyen yaş ile birlikte beslenme yetersizliği, aşırı güneşlenme, dış faktörler, oksijen azlığı ya da zararlı maddelerin bağımlılık haline getirilmesi gibi birçok farklı faktör kolajen eksikliği oluşturabilir. Beslenme kültüründe de bitkisel kolajen bu eksikliği giderebilmek için en önemli katkılardan birini sağlar.
Bitkisel Kolajen Nedir?
Vegan beslenme kültüründe en fazla araştırılan konulardan biri olan bitkisel kolajen aslında ağızdan ağıza yayılmış bir bilgi olsa da gerçekte bitki kaynaklı bir şekilde elde edilebilecek bir kolajen bulunmamaktadır. Çünkü insan vücuduna en yakın özelliklere sahip olan kolajen tipi balık, tavuk, sığır ve domuzlarda yer alır. Özellikle İslami inançta da domuz haram olduğu için bugün ülkemizde tavuk, balık ve sığır kaynaklı kolajen en kolay ulaşılan kolajen çeşitleridir.
Günümüzde internet üzerinde özellikle farklı kaynaklarda bitkisel kolajen içerikleri ile karşılaşmanız ise mümkündür. Ancak bu içeriklerin yanlış ifade edilmiş olduğu veya aslında kolajen içeriğine değil destekleyici bir içeriğe sahip olduğu ifade edilebilir. Çünkü günümüz teknolojisinde bitkilerden bu maddenin elde edilmesi mümkün olmamak ile birlikte kolajen bitkilerin içeriğinde bulunan bir protein yapısı değildir. Bu neden ile özellikle vegan beslenme kültürü gibi bitkisel beslenme düzenlerinde bireyler kendileri için sağlıklı proteini bitkilerden karşıladıkları gibi kolajen ihtiyaçlarını karşılama şansına sahip değildir.
Bitkisel kolajen olarak ifade edilen ve günümüzde piyasada kullanıma sunulan birçok içerik bağlamında aslında kolajen yer almamaktadır. İfade edildiği üzere kolajen yalnızca hayvansal bir protein türüdür. Bugün piyasada temin edebileceğiniz bitkisel takviyeler ise kolajen oluşumunu destekleyici içeriklere sahip olarak sunulmaktadır. Vegan beslenme için tamamen uygun bir yapıya sahip olan bu destekleyici ürünler beslenme tarzınızda ve cilt bakımı gibi noktalarda iç rahatlığı ile tercih edilerek kullanılabilir.
Özellikle vücutta yaşın ilerlemesi ile birlikte kolajen miktarı azalma göstermeye başladığında ve bazı hastalıklar nedeni ile kolajen eksikliği yaşandığında kolajen sentezini arttıracak vegan kaynaklı besinlerden yararlanmanız mümkündür. Çünkü ifade edildiği üzere saf bir şekilde direk tüketilebilecek kolajen takviyeleri ve karışımları hayvansal kaynaklı olarak elde edilmektedir. Vegan yaşam tarzında ise kolajen takviyesi elde edebilme açısından bitkisel ürünler araştırılsa da bir vegan kolajen türü ile karşılaşma ihtimaliniz bulunmadığını fark edebilirsiniz.
Kolajen İçeren Bitkiler Nelerdir?
Kolajen ifade ettiğimiz şekilde bitkiler değil hayvansal bir protein olduğu için vegan yaşam kültüründe direkt olarak kolajen takviyesi elde etme imkânı bulunmamaktadır. Yani kolajen içeren bitkiler gibi bir kavram ifade etmek mümkün değildir. Ancak günümüzde bitkisel kolajen kavramını destekleyebilecek şekilde vegan yaşam tarzına uygun farklı bitkisel gıdalardan bahsetmek elbette mümkündür.
Bitkisel kolajen kaynağı elde edebilmek için günümüzde vücuttaki kolajen miktarının artmasını sağlayacak yani kolajen salgısını destekleyecek çok önemli bir maddeden bahsetmek mümkün olacaktır. Hyalüronik Asit vücutta kolajen için en büyük destekçi konumunda yer alırken, birey olarak Hyalüronik Asit desteğini meyve ve sebzelerden çok pratik bir şekilde karşılayabilirsiniz. Örnek olarak bugün tüm baklagil çeşitleri içerisinde Hyalüronik Asit madde yer almaktadır.
Değişen besinler içerisinde kolajen destekçisi olan Hyalüronik Aside ulaşmak istediğinizde örnek olarak soya fasulyesi ve filizi çok büyük bir katkı sağlar. Aynı zamanda günlük beslenmenizde sıklıkla kullandığınız ıspanak, lahana, pancar, nane, ebegümeci, ısırgan otu ve adaçayı gibi yeşil yaprak ve sebzeler önemli katkılar sağlamaktadır. Çünkü bu yeşil sebzeler sahip oldukları amino asit ve vitaminler ile vücutta kolajen sentezinde önemli bir destek oluşturur.
Kolajen vücudun özellikle cilt, tırnak ve saç açısından güçlendirilmesi için birçok farklı diyette bulunması gereken bir gıdadır. Ancak vegan yaşam kültüründe zengin içerikli yeşil bitkiler ile vücutta kolajen üretimini arttıracak bir beslenme sistemi elde edilebilir. Fakat yine özellikle ifade edilmesi gerektiği şekilde bitkisel kolajen olarak ifade edilebilecek bir kavram yer almamaktadır. Bu neden ile Hyalüronik Asit içerikli yeşil bitkiler ve sebzeler beslenmede çok büyük bir öneme sahiptir.
Günümüzde yapılan tüm araştırmalar ile birlikte bitkisel kolajen tarzında bir takviye bulunmadığı net bir şekilde belirlenmiştir. Fakat vücutta vegan yaşam kültüründe beslenme düzeninde yapılabilecek değişiklikler ile kolajen salgısını arttırmak mümkündür. Kolajen üretimini tetikleyecek yeşil gıdalar içerlerindeki bol C vitamini deposu ile bu noktada en önemli yöntemdir. Yine farklı sebzeler ve meyvelerden elde edilebilecek antioksidan içeriği de vücutta kolajen üretimini destekleyen bir yapı sağlamaktadır.
