Boyoz sevenler buraya, bu lezzetin vegan olup olmadığını merak ediyorsanız, bu yazıda çeşitli cevaplar vereceğiz. Benim gibi boyoz seven biriyseniz, “boyoz vegan mı” sorusunu da merak ediyorsunuzdur. İzmir mutfağının özellikle kahvaltılarda tüketilen bu lezzeti nereden geliyor, dilediğiniz yerde yemek mümkün mü?
Eğer hazırsanız, yazımıza beklediğiniz cevabı vererek başlayalım.
Boyoz Vegan Mı?
Boyoz vegan mı sorusunun maalesef tek bir yanıtı yok. Boyoz yapımında kullanılan malzemelere göre vegan ya da navegan olarak hazırlanabilir.
Boyoz yapımında sıklıkla buğday unu, su, tuz ve zeytinyağı kullanılır. Bu tarif oldukça yaygındır. Bu açıdan boyoz vegandır demek mümkün. Evde boyoz yapmaya kalkarsanız, kolaylıkla bu dört malzemeyle yapabilirsiniz. Hamur kıvamının bir parça ustalık istediğini belirteyim.
Peki, bu kadar kısıtlı malzemelerle vegan bir şekilde hazırlanabiliyorsa, neden navegan yapılıyor? Aslında bu sorunun çeşitli gerekçeleri var. Boyoz yapımında tereyağı kullanılabiliyor. Gerçekçi olmak gerekirse, hemen hemen hiçbir işletme tereyağı masrafına katlanıp, boyoza bunu eklemez. Bu oldukça düşük bir ihtimal. Margarin kullanımı tereyağı kullanımına oranla daha yüksek bir ihtimal. Buna karşın hayvansal margarin kullanımını da genel olarak yaygın değil. İşletmeler genellikle sıvıyağ kullanımı tercih ediliyor. Bu da boyozun navegan olma ihtimalini çok düşürüyor. Son olarak, boyozlarda kimi zaman üstüne yumurta sürülmesi, ender de olsa karşınıza çıkabilecek, boyozu navegan yapabilecek bir başka neden.
Özetle; boyoz yapımına bağlı olarak vegan ya da navegan olabilir. Bunu satın aldığınız işletmeye sorarak öğrenmeniz gerekecek. Fakat güzel bir haber verelim, vegan boyoz oldukça yaygın. Sadesinin yanı sıra tahinli, patatesli, patlıcanlı gibi birçok farklı versiyonunda vegan boyoz bulmak mümkün. O kadar popüler ki, artık İzmir dışında büyük kentlerde de vegan boyoz bulabilirsiniz.
Nereden Çıktı Bu Boyoz?
Boyoz vegan mı sorusuna yanıt verdik peki ama nereden çıktı bu boyoz? İzmir mutfağına nasıl girdi? İzmir’i daha önce ziyaret ettiyseniz, etrafça hem işletme düzeyinde hem de seyyar çok sayıda boyozcu olduğunu görebilirsiniz. Nitekim, kahvaltıda sofrada da görebileceğiniz bir lezzet. Ne kadar sağlıklı olduğunu tartışılabilir tabi fakat yazımızın konusu daha çok lezzeti.
Boyoz bir Yahudi ürünü. 1492 yılında Anadolu topraklarına yerleşen Sefarad Yahudileri tarafından İzmir mutfağına katılmış. Aynı zamanda İzmir Boyozu olarak coğrafi işaret de almış bir lezzet.
Boyoz adı ise İspanyolcadan geliyor. Sefarad Yahudileri, İspanya’dan kovulduktan sonra bir kısmı Anadolu’ya yerleşiyor. Dolayısıyla bu lezzet de adını İspanyolcadan alıyor. İspanyolcada bollos olan bu lezzetin anlamı ise “küçük somun” demek.
Boyozun ilk kez ortaya çıkması genellikle artık hamur malzemesinin değerlendirmesine bağlanmakta. Rivayete göre İzmir’de ilk kez Boyozcu Avram Usta tarafından yapılmıştır. Avram Usta öldükten sonra kentte boyoz “Avram Usta’nın boyozu” olarak satılmıştır.
