Rafine şeker son dönemlerin popüler gündemlerinden biri. Esasen şeker pancarı ya da şeker kamışı bitkisinden elde edilen rafine şeker, toplumda negatif bir algıya sahip. Bitkinin işlem görmesi sonrasında besleyici bileşenlerin ayrıştırmasıyla beyaz renkte elde edilen bu şeker, gerçekten hangi zararları barındırıyor? Günlük olarak kullanılan rafine şeker yerine ne kullanılabilir? Bu yazımızda bu soruların ayrıntılı detaylarını ele alacağız.
Rafine Şeker Nedir?
Rafine şeker, şeker kamışı ya da şeker pancarından elde edilen, rafine işlemden geçirilerek üretilen genellikle beyaz renkteki bir şeker türüdür.
Şeker normal şartlarda vücuda alındıktan sonra glikoza dönüşen bir çeşit karbonhidrattır. Tıpkı diğer karbonhidratlarda olduğu gibi vücuda enerji verir. Meyvelerin yanı sıra bal gibi gıdalarda doğal olarak bulunur. Bu doğal şeker türleri birçok faydasıyla bilinir. Rafine şeker ise, rafine işlem sebebiyle besleyici değerinden uzaklaştır. Bu nedenle birçok olumsuz etkiyi barındırır.
Tıpkı doğal şekerde olduğu gibi rafine şeker de enerji sağlar. Fakat, besleyici değeri azaldığından birçok problemi de beraberinde getirir. Özellikle aşırıya kaçılması, çok sayıda sağlık sorununu tetikler. Peki, rafine şeker nelerde var? Önce bu soruyu yanıtlayalım sonrasında ise rafine şekerin zararlarını ele alacağız.
Rafine Şeker Nelerde Var?
Rafine şeker, özellikle paketli gıda maddelerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Tatlı olarak tükettiğiniz paketli gıdaların içeriğinde rafine şekere rastlayabilirsiniz. Bunun yanı sıra birçok içecek türünde de kullanılmaktadır.
Rafine şeker özellikle hamur işlerinde yaygın olarak kullanılıyor. Kek, pasta, kurabiye ya da bisküvi gibi ürünlerde genellikle beyaz rafine şeker tercih edilmektedir. Üstelik paketli ya da paketsiz fark etmeksizin çok yaygındır.
Paketli ve paketsiz sütlü tatlıların içerisinde de bolca miktarda şeker kullanılır. Ayrıca çikolata, lokum, helva gibi şekerlemelerde ve dondurmalarda da rafine şeker kullanılmaktadır. Ayrıca reçel, marmelat gibi gıdaların yanı sıra içerisinde doğal şeker bulunması gereken pekmez gibi gıdalara da şeker eklenebilmektedir.
Yiyeceklerin yanı sıra meşrubatlarda da bol miktarda şeker bulunur. Limonatalardan, meyve sularına, kahveden çaya kadar paketli ürünlerde özellikle bolca rafine şeker kullanılır.
Rafine Şekerin Zararları Nelerdir?
Rafine şekerin zararları aslında toplum tarafından yaygın olarak biliniyor. Fakat buna rağmen yüksek oranlarda kullanılmaya devam edildiğini belirtmekte de fayda var. Peki, ne bu zararlar? Şöyle maddelendirebiliriz;
- Rafine şeker içeren gıdalar vücudunuza ani bir enerji yüklemesi yapsa da aynı zamanda bu enerji kısa sürede kaybolur. Bu da kronik yorgunluklara yol açar.
- Rafine şekerin zararları arasında belki de en başlıcası, kilo alımını hızlandırmasıdır. Kan şekerinin aniden yükselmesi ve aniden düşmesi, sürekli bir açlık hissine yol açar.
- Kan şekerinde yaşanan dalgalanmalar, enerjinin düşmesiyle ruhsal durumu da etkiler. Depresyon vb hastalıklar yüksek rafine şeker tüketimiyle dolaylı olarak etki eder.
- Kalp krizi riski, yüksek oranda rafine şeker tüketimiyle artmaktadır.
- Aşırı rafine şeker tüketimi karaciğerde depolama yapacağından, karaciğer yağlanmasına neden olur.
- Vücut, rafine şeker tüketimiyle suyun kullanamamaya başlar. Bu da özellikle cilt sorunlarına yol açar.
- Rafine şeker vitamin ve minerallerin emilimini azaltır. Bu da bağışıklık sisteminin zayıflamasına yol açar.
Rafine Şekeri Bırakınca Ne Olur?
Rafine şekerin zararları ortada ancak bırakmak o kadar da kolay değil. Rafine şekeri bırakmak ise vücudunuz ve genel sağlığınız açısından birçok fayda sağlar.
Öncelikle rafine şekersiz bir diyeti, belirli bir süre devam ettirdiğinizde, enerji seviyeleriniz artar. Vücut, enerji için glikoz yerine yağ asitlerini kullanmaya başlar. Bu da daha yüksek enerjinin ortaya çıkmasını sağlar.
Tansiyon seviyeleri dengelenmeye başlar. Günlük yaşam içindeki uyuşmalar azalır. Ayrıca ağrılarınızın da azaldığına şahit olabilirsiniz. Kilo kontrolü açısından da rafine şekeri bırakmak birçok olumlu sonuç doğurur.
Ödem şikayetiniz varsa, bunların da azaldığına şahit olabilirsiniz. Ayrıca depresyon, anksiyete gibi şikayetlerinizde de belirgin azalmalar olduğunu görebilirsiniz. Rafine şekeri bırakmak, göz, beyin ve böbrek fonksiyonlarının da daha iyi çalışmasına yardımcı olur.
Rafine Şeker Yerine Ne Kullanılabilir?
Rafine olmayan şeker arayışındaysanız, doğru yerdesiniz. Şeker yerine kullanılabilecek birçok vegan seçenek var.
Rafine şekerin yerine tariflerde hurma ve pekmez kullanılabilir. Ki bunlar geleneksel mutfağımızda da sık sık yer verdiğimiz ürünler. Bunların yanı sıra stevia ve akçaağaç şurubu da, rafine şekerin yerine doğal birer çözümdür. Aynı zamanda vegan mutfakta da sıkça kullanılan agave, iyi bir alternatiftir.
